ازدواج زود هنگام یا به معنای دیگر کودک همسری موضوعی است که همواره در هر جامعه‌ای شاهد بروز آن هستیم و معمولا با پیامدهای منفی برای زوجین به همراه است. در واقع ازدواج یک اتفاق شیرین و تجربه‌ای لذت بخش است و برای اینکه به نتایج موفقیت آمیزی دست یابد و زن و شوهر احساس خوشایندی از بودن در کنار هم داشته باشند باید بر پایه یک سری از اصول انجام شود. یکی از این اصول، داشتن سن مناسب هنگام ازدواج است. موضوع مهمی که متاسفانه این روزها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. ازدواج‌هایی که بنابر دلایل مختلف در سنین پایین رخ می‌دهند و چه بسا مشکلاتی را در پی داشته باشد. در ادامه به بررسی کامل این موضوع خواهیم پرداخت. بهره بردن از مشاوره ازدواج کمک خواهد کرد که افراد بتوانند تصمیمات منطقی و درستی اتخاذ نمایند.

فهرست مطالب

• ازدواج زود هنگام و کودک همسری
• چه زمانی ازدواج زود هنگام است؟
• دلایل ازدواج زود هنگام چیست؟
  • علل فردی
  • علل خانوادگی و فشار خانواده برای ازدواج زود هنگام
  • علل مذهبی
  • علت‌های اجتماعی و فرهنگی ازدواج زودهنگام
  • مشکلات اقتصادی
  • اصرار کودک و نوجوان
• معایب ناگوار ازدواج زود هنگام
  • افت تحصیلی یا ترک تحصیل
  • دل زدگی دختر و پسر در ازدواج زود هنگام
  • افزایش خیانت در ازدواج های زودهنگام
  • افزایش طلاق
  • فقدان معیارهای منطقی
  • نبود مهارت های لازم برای حل تعارضات
  • احتمال بالای پشیمانی در ازدواج زود هنگام
  • خارج نشدن از زیر سلطه خانواده ها‌
  • از بین رفتن فرصت های کودکی
• چرا من تجربه متفاوتی از ازدواج زود هنگامم دارم؟
  • سخن آخر
  • سوالات متداول

برای دریافت مشاوره در زمینه ازدواج زود هنگام می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی ازدواج با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با 9099070354 شماره تماس بگیرید.

ازدواج زود هنگام و کودک همسری

در ایران سن قانونی برای ازدواج دختر 13 سال و برای پسر 15 سال تمام و تحت رضایت ولی در نظر گرفته شده است. اما با این وجود بلوغ جسمی و روانی دختر و پسر شرط مهم ازدواج است. به گونه‌ای که سن 13 و 15 سالگی اگر چه از لحاظ قانون برای ازدواج بلامانع است اما در واقعیت ازدواج در این سنین ازدواج زود هنگام محسوب می شوند. اما در بحث کودک همسری این وضعیت به گروه سنی پایین تر نیز اشاره دارد. طبق قانون ایران در حال حاضر ازدواج برای دختران زیر 13 سال و پسران زیر 15 سال با رضایت اولیا ممانعتی ندارد. اما خانواده ها برای انجام چنین اقدامی باید نسبت به پیامدها و معایب این کارشان مطلع باشند. در ادامه جوانب مختلف این مساله را شرح داده ایم.

متاسفانه با وجود این که ایران کشوری در حال توسعه طبقه بندی می شود؛ اما هنوز در بخش های مختلف کشور به دلیل باورها و افکارهای سفت و سخت سنتی ازدواج های زود هنگام و کودک همسری رخ می‌دهد. طبق آمار منتشرشده در سایت ایرنا ازدواج های‌ثبت شده در سال 1398 به شرح زیر هستند.

17‌درصد ازدواج هایی که ثبت شده مربوط به دخترانی بوده که هنوز به هجده‌سال نرسیده بودند. (البته به احتمال زیاد این آمار بیشتر نیز هست).

روند رشد این نوع ازدواج‌ها بین سال های 90 الی 93 تایید شده است.

بین سال هایی 1393 تا 1395 به دلیل شکایت های فراوان تا حدودی کاهش پیدا کرد.

آمار شکه کننده دیگری که از این ارقام به چشم می خورد مربوط به سال 93 هست؛ که نشان میدهد 40 هزار کودک در این سال ازدواج کرده اند. و از میان آن ها 170 تن زیر ده‌سال سن شان بوده است.

حتما درباره بهترین سن ازدواج بخوانید.

چه زمانی ازدواج زود هنگام است؟

سالن‌های شلوغ دادگاه و صف دختر و پسرهای قد و نیم قدی که بیشتر به آن‌ها می‌آید در بازار همراه مادرشان به مغازه عروسک فروشی بروند و از پشت ویترین برای عروسک‌های رنگارنگ دست تکان دهند، بیانگر این است که ازدواج زود هنگام چقدر می‌تواند سلب کننده دنیای کودکانه باشد. روانشناسان بالینی معتقدند بهترین سن ازدواج برای دختران و پسران زمانی است که آن‌ها به رشد جسمی و روانی (بلوغ روانی) رسیده‌اند و می‌توانند تصمیمات عاقلانه‌ای بگیرند. این موضوع باعث می‌شود که بتوانند مسئولیت زندگی مشترک را خودشان به دوش بکشند.

در این میان پدیده‌ای به اسم کودک همسری نیز ممکن است رخ دهد. در واقع کودک همسری اصطلاحی است برای ازدواج‌هایی که در زیر سن 18 سالگی رخ می‌دهند. کودکی که تا چند وقت پیش عروسک به دست بود و در خاله بازی‌هایش نقش همسر و مادر را ایفا می‌کرد اکنون در دنیای واقعی و بدور از هر گونه بازی قرار است نقش همسر واقعی را داشته باشد. این موضوع در دراز مدت با آسیب‌های جسمی و روانی همراه خواهد بود. برای آشنایی با پیامدهای ازدواج در هر کدام از سن های زیر روی عنوان‌ها کلیک کنید.

ازدواج در 15 سالگی

پیامدهای ازدواج در 16 سالگی

ازدواج در 17 سالگی

ازدواج در 18 سالگی

دلایل ازدواج زود هنگام چیست؟

ازدواج زودهنگام به دلایل مختلف فردی، خانوادگی، اجتماعی و غیره بستگی دارد که در ادامه به تفصیل بیان خواهد شد.

علل فردی

امروزه به دلیل استفاده راحت و آسان از فضای مجازی و افزایش ارتباطات در این فضا، مشاهده فیلم‌های مبتذل و بی پایه و اساس ماهواره، سن بلوغ جنسی در دختر و پسر تا حد زیادی پایین آمده است و نشانه‌های بلوغ جنسی در سنین کم آشکار می‌شوند.

علل خانوادگی و فشار خانواده برای ازدواج زود هنگام

خانواده‌های سنتی معمولا از اینکه دختر مجرد در خانه داشته باشند معذب هستند و آن را درست نمی‌دانند. به ویژه وقتی که خواهر یا برادر بزرگترشان نیز در سن پایین ازدواج کرده باشد، این روند به صورت یک آیین خانوادگی در می‌آید.

خانواده ها باید این را در نظر داشته باشند که ازدواج در هر سنی وقتی با فشار و اجبارخانواده شکل بگیرد؛ احتمال شکست در آن بالا خواهد رفت. این مساله به قدری آسیب‌

علل مذهبی

گاهی دختر و پسر به این دلیل به سمت ازواج زودهنگام می‌روند چون می‌خواهند از دام بلا و گناه نجات یابند. ازدواج در سن پایین از دیدگاه این افراد به منزله حفظ ایمان است و سبب دور شدن از گناه می‌گردد.

علت‌های اجتماعی و فرهنگی ازدواج زودهنگام

به دلیل اینکه هر روزه آمار بزهکاری‌ها، فرار از خانه، خودکشی، گرایش به مصرف مواد مخدر، روابط دوستانه دختر و پسر و روابط نامشروع در بین نوجوان‌ها افزایش می‌یابد خانواده‌ها راه حل را در ازدواج زودهنگام فرزند خویش می‌بینند.

مشکلات اقتصادی

مشکلات اقتصادی دنیای امروز، بالا رفتن قیمت اجناس و گرانی آنقدر می‌تواند خطرناک باشد و به تهدید کننده جدی سلامت روان تبدیل شود که خانواده فرزند کوچک خود را به منزله یک نانخور اضافی می‌بیند و با اولین خواستگاری که در خانه را بکوبد موافقت کرده و دختر یا پسر خود را راهی خانه بخت می‌کند. به اعتقاد این افراد یک نفر از اعضای خانواده کمتر شود مشکلات اقتصادی نیز کمتر می‌شود.

اصرار کودک و نوجوان

گاه می‌بینیم خود نوجوان و کودک اصرار به تحقق این امر دارد. در صورتی که خانواده نیز عقاید همسو با کودک را داشته باشد، بدون هیچ منطق یا تفکری احتمالا ازدواج زودهنگام رخ می دهد. با آموزش و اطلاع رسانی در این خصوص میتوان از این مساله جلوگیری کرد.

معایب ناگوار ازدواج زود هنگام

از آنجا که ازدواج زود هنگام و پدیده کودک همسری اغلب توسط خانواده ها تصمیم‌گیری می‎‌شود؛ بنابراین مخاطب ما در این بخش اولیا هستند. شما به عنوان والدین باید نسبت به آینده فرزندان تان روشن بینانه تصمیم گیری نمایید.

در صورتی که نوجوان اصرار به انجام ازدواج زود هنگام دارد؛ باید جهت بررسی هر چه بیشتر این موضوع از کمک های مشاوران خانواده و ازدواج استفاده نمایید.

افت تحصیلی یا ترک تحصیل

وارد شدن در روابط عاشقانه، هوش از سر دختر و پسر می‌برد و قادر نخواهند بود بر روی درس و مشق‌های خود تمرکز کنند. همچنین به دلیل سپری کردن چند ساعت در مدرسه و رسیدگی به تکالیف آن باعث می‌شود از زندگی زناشویی باز بماند و این مسئله ممکن است سبب ترک تحصیل گردد. علاوه بر این مسئولیت‌های خانه و فرزند پروری دیگر وقتی برای رسیدگی به درس و تحصیل باقی نمی‌گذارد.

دل زدگی دختر و پسر در ازدواج زود هنگام

شاید در ابتدا همه چیز شبیه یک بازی پر هیجان به نظر برسد و دختر و پسر تصور کنند هنوز دارند ادامه خاله بازی‌های شان را انجام می‌دهند اما به مرور زمان با این واقعیت امر روبه‌رو می‌شوند و چه بسا از همسر خود و ویژگی فکری و رفتاری وی بدشان بیایید.

افزایش خیانت در ازدواج های زودهنگام

دختر و پسری که در سن کم ازدواج می‌کنند به خصوص زمانی که ازدواج‌شان تحت فشار خانواده باشد وقتی بزرگتر می‌شوند قدرت انتخاب پیدا می‌کنند و ممکن است بخواهند کمبود‌های عاطفی زندگی خود را با شخص ثالثی جبران کنند.

افزایش طلاق

عدم تفاهم، درگیری‌های لفظی و جسمی، عدم درک یکدیگر، بی‌مسئولیتی و مشکلات اقتصادی ناشی از ازدواج زودهنگام باعث می‌شود آمار طلاق افزایش یابد.

فقدان معیارهای منطقی

مهم‌ترین فاکتور برای به موفقیت رسیدن یک ازدواج معیارهای مناسبی است که دو طرف در نظر می گیرند. حال در مورد زوجی که به رشد فکری و روانی کامل نرسیده و یا هنوز معیار مناسبی مشخص نکرده نمی توان پیش بینی خوبی در مورد ازدواج شان داشت. 

حتما درباره راه های تعیین و برآورده کردن ملاک های انتخاب همسر بخوانید.

نبود مهارت های لازم برای حل تعارضات

هر زوجی در زندگی‌مشترک با مسائلی روبرو می‌شود که برای حل شان نیاز به مهارت های مختلفی دارد. دختر یا پسری که به اندازه کافی فرصت یادگیری نداشته و تجربه کافی ندارد؛ برای برآورده کرده مسئولیت های ازدواج توانایی لازم را نخواهد داشت.

احتمال بالای پشیمانی در ازدواج زود هنگام

ازدواج زود هنگام یعنی دختر و پسر نسبت به خواسته ها، نیازها، معیارها، آینده و…. نگرش واضحی نداشته باشند. همین مساله زمینه های شکست و پشیمانی از این زندگی را فراهم می‌کند.

خارج نشدن از زیر سلطه خانواده ها‌

سن‌پایین دختر و پسر باعث می شود که آن ها در زمینه های مختلف به پدر و مادرهایشان وابسته باشند. برای مثال دختر خانم در آشپزی و خرید ویا نگهداری از بچه ها و پسر در تامین مایحتاج زندگی این وابستگی را دارند. به علاوه در تصمیم گیری ها نیز بدون نظر والدین نمی توانند انتخابی داشته باشند. این نوع وابستگی ها باعث می شود خواه ناخواه تحت سلطه خانواده ها و دخالت های آن ها باقی بمانند. به طوری که در پایه های زندگی شان بر این اساس چیده شده و در سال های آینده همچنان با دخالت های بی امان آن‌ها روبرو خواهند بود.

از بین رفتن فرصت های کودکی

کودکی و نوجوانی دوره ایست برای تجربه و یادگیری. در این دوران با بازی های مختلف این فرصت را می یابیم که هم مهارت های خودمان را افزایش دهیم و هم آن ها را تمرین کنیم. اگر به خوبی بیاندیشید میبینید که در هر بازی کودک و نوجوان چیزی از دنیای بزرگسالی یاد می گیرد. او یاد میگیرد در کنار هر بردی باختی هم وجود دارد. او به این دوران نیاز دارد تا با مفاهیم مختلف آشنا شود. با ازدواج زود هنگام این فرصت ها از او گرفته شده و ناگهان پا در بزرگسالی می گذارد.

چرا من تجربه متفاوتی از ازدواج زود هنگامم دارم؟

شاید با خود بگویید من خودم و یا آشنایی دارای تجربه ازدواج زود هنگام و زیرهجده‌سال هستیم؛ پس چرا هیچ مشکلی نداریم و زندگی خوبی تا الان داشته ایم؟

قبل از هر چیز لازم به ذکر است که تمام موارد فوق آسیب  های احتمالی هستند. لزوما اتفاق نمی افتند.

همچنین زندگی خوبی که توصیف می کنید شاید در واقع یک فاجعه باشد یا حداقل برای یکی از زوجین زندگی تلخی باشد. چرا که به خاطر فداکاری یا پنهانکاری حقیقت بیان نشده.

این را هم فراموش نکنید که شما حق کنترل زندگی فرزندتان را ندارید و مالک آن ها نیستید. به خصوص وقتی فرزندتان را مجبور به چیزی می کنید احتمالا آن را قلبا قبول نخواهد کرد.

سخن آخر

در این مقاله با مفهوم ازدواج زود هنگام و کودک همسری آشنا شدیم. با آمار و پیامدهایی که ذکر شد امیدواریم خانواده ها نگاه عمیق تری نسبت به این مساله داشته و برای پایداری ازدواج فرزندشان جوانب مختلف مساله را در نظر گرفته و از مشورت های متخصصین ازدواج و خانواده استفاده کنند.

برای دریافت مشاوره در زمینه ازدواج زود هنگام می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی ازدواج با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با 9099070354 شماره تماس بگیرید.

سوالات متداول

آیا تبعات و آسیب‌های ازدواج زودهنگام برای دختران و پسران به یک اندازه است؟

قطعا مشکلات و آسیب‌های ناشی از ازدواج زودهنگام برای هر دو جنس مذکر و مونث غیر قابل کتمان است ولیکن دختران به دلیل فرزند پروری دچار مشکلات بیشتری خواهند شد.

عواقب ازدواج زود هنگام چیست؟

ازدواج زودهنگام به دلیل اینکه دختر و پسر هنوز از بلوغ فکری مناسبی در زمان ازدواج برخوردار نیستند می‌تواند عواقبی مانند طلاق، خیانت، تنفراز همسر و عدم تفاهم و مشکلات متعدد دیگری به همراه داشته باشد.

منبع: ازدواج زود هنگام